Auteur: Elisabeth Telsa – laatst bijgewerkt 20 april 2023

Een gele tong is meestal een ernstigere vorm van een witte tong. De aanslag wordt alsmaar dikker en kleurt daardoor donkerder. Deze vieze laag op je tong is een mix van speeksel, voedselresten en bacteriën die te vergelijken is met tandplak. Op je tong kan dit mengsel zich niet verharden tot tandsteen, maar het bedreigt wel je mondgezondheid en je gebit. 

Wat is een gele tong?

Ingeval van een gele tong is het evenwicht van de mondflora zwaar verstoord. Zowel de schadelijke bacteriën als de gist Candida albicans kunnen gaan woekeren. Beiden gaan hun gang op en in de zachte weefsels, vooral achter op de tong.

Meestal heb je door een gele tong een slechte adem en een vieze smaak in je mond. De schadelijke anaerobe bacteriën zetten suikers om in zwavelverbindingen, wat de stinkende adem verklaart. Een bijkomende Candida-infectie maakt de ellende nog groter. Van nature leeft de gist bij de meeste mensen op bescheiden schaal in de mond, maar als die gaat woekeren wordt het een draderige schimmel. 

Hoe kom je aan een gele tong?

Een gezonde tong is roze, maar door allerlei factoren blijft er aanslag op de tong en tussen de tongpapillen hangen. Dit begint met een witte tong. Als die niet wordt gereinigd wordt de laag dikker en kun je spreken van een gele tong.

Factoren die de opbouw van de aanslag op je tong bevorderen zijn:

• Een gebrekkige mondhygiëne. Hoe slechter je je gebit verzorgt, hoe groter de schadelijke bacterie-kolonie in je mond wordt. Zij beperken zich daarbij niet op de bekende plekken als op de grens van tanden en tandvlees en tussen tanden en kiezen. Op en in het ruwe tongweefsel gedijen ze ook prima. Hierdoor raakt het evenwicht van de mondflora steeds verder verstoord en wordt een witte tong uiteindelijk een gele tong.

• Agressieve bestanddelen in mondverzorgingsproducten. Hoe krom het ook klinkt, ingrediënten van tandpasta en mondwater kunnen het evenwicht in de mondholte verstoren. Probeer je je witte tong te verhelpen met agressieve verzorgingsmiddelen, dan wordt het alleen maar erger. Ze verstoren het evenwicht van de mondflora nog verder en doen meestal ook geen goed aan de zuurgraad in de mond.

• Een ruwe tong. Hoe ruwer je tong is, hoe meer aanslag er blijven plakken, niet alleen op het tong-oppervlak, maar vooral in het weefsel tussen de tongpapillen. De achterkant van de tong, die vaak over het hoofd gezien wordt, heeft een nog ruwere textuur.

• Levensstijl gerelateerde factoren. Slechte gewoonten als roken, veel alcohol drinken, stress en ongezond eten werken verstorend op het natuurlijke evenwicht in de mondholte. De mondflora wordt er door zodanig door aangetast dat een witte tong heel snel kan veranderen in een gele tong.

• Orale schimmelinfectie. Als de aanslag op je tong niet meer wit is maar dik en geel, is de bacteriehuishouding in je mond ernstig verstoord. De normaal gesproken onschuldige gist Candida albnicans gaat dan woekeren en verandert in een schimmel die draden op de tong trekt. Ga in dit geval naar de huisarts, de Candida-infectie kan snel met medicatie verholpen worden, waarna je je kunt richten op alle andere factoren.

• Droge mond-klachten. Te weinig speeksel zorgt altijd voor een toename van witte of gele aanslag op de tong. De natuurlijke bescherming van je gebit en mondholte valt weg en de mond verzuurt sneller. Droge mondklachten zijn vaak gerelateerd aan ziekten en medicijngebruik. Ook als de oorzaak niet weggenomen kan worden is het goed om aandacht te schenken aan een droge mond.

• Ziekten. Een slechte afweer of slechte algehele gezondheid werkt ook verstorend op de mondflora en kan van een witte tong een gele tong maken. Dit kan tijdelijk zijn, zoals bij griep en verkoudheid. Is er sprake van een chronische ziekte, dan nog is het goed de mondhygiëne af te stemmen op het verstoorde evenwicht en de gele tong te gaan reinigen.  

Waarom een gele tong aanpaken?

Bij een witte tong zou je al maatregelen moeten nemen, maar bij een gele tong is echt de hoogste tijd om in te grijpen. Een gele tong heeft nogal wat nadelen. Het is niet alleen een onsmakelijk gezicht, ook je adem gaat stinken doordat er steeds meer schadelijke mondbacteriën suikers en koolhydraten omzetten in zwavelgassen. Tegen de tijd dat een witte tong een gele tong is geworden, krijg je vaak een bittere of metaalachtige smaak in je mond. Met een gele tong kun je minder goed proeven. Een bijkomende orale schimmelinfectie kan dit nog erger maken. 

Tot slot is een gele tong ongezond. Niet alleen je gebit en sociale leven kunnen gaan lijden onder een gele tong, ook voor je algehele gezondheid is een gele tong niet echt bevorderlijk. Een dikke gele laag tong-coating wordt zelfs gezien als diagnostisch middel voor diverse ziekten, met name kanker.

Hoe kom je van een gele tong af?

Voor een deel zijn de te nemen maatregelen om van een gele tong af te komen hetzelfde als die voor een witte tong: 

1. Goede basis mondhygiëne

Zorg voor een perfecte dagelijkse mondhygiëne en gebruik veilige, mondvriendelijke tandpasta en mondwater. Mondvriendelijke producten tasten het evenwicht van de mondflora niet aan, maar ondersteunen die en neutraliseren ook de zuurgraad in de mond.

JuliBrite kauw-tandpasta en JuliBrite Mondwater zijn mondvriendelijk. Ze reinigen het gebit effectief en verzorgen het tandvlees, maar zonder het evenwicht van de mondflora te verstoren. Ook met het neutraliseren van de zuurgraad in de mond zit het goed.

Een andere optie zijn tandpasta en mondwater van RyttPro. De effectieve formule ervan is gebaseerd op gestabiliseerde chlorine dioxide, zink en cetylpyridinium chloride (CPC). Deze  ingrediënten bestrijden de schadelijke mondbacteriën zeer effectief, maar met respect voor de mondflora.

2. Eet, drink en leef gezond

Een gele tong geeft aan dat er iets niet in orde is. Een gezond, gevarieerde dieet, voldoende beweging en voldoende ontspanning zijn dan extra belangrijk. Pak slechte gewoonten als roken en teveel alcohol aan, evenals stress-factoren in je leven. Drink voldoende water. Dit soort maatregelen zijn misschien niet de gemakkelijkste, maar je tong, je mond en de rest van je lichaam zullen je dankbaar zijn.

3. Pak droge mondklachten aan

Droge mondklachten, door welke oorzaak dan ook, maken de kans op gele aanslag op de tong groter. Gebruik in ieder geval geen producten die de mondslijmvliezen nog verder uitdrogen en verzuren. Behalve de onder punt 1. genoemde tandpasta en mondwater kun je in de loop van de dag Moist-R Verfrissende Tong spray gebruiken. Dat hydrateert de mondslijmvliezen en zet de speekselklieren aan tot meer productie.

4. Verzorg je mond extra bij verkoudheid, griep en allergie

Een verkoudheid, allergie of griep trekt ook een wissel op het evenwicht van de mondflora. In zo’n periode kan een witte tong snel veranderen in een gele tong. Verzorg je gebit en mondholte goed en breidt de hygiëne uit naar je neus. De post-nasale drip is de natuurlijke afvoer van een teveel aan neusslijm naar de keelholte. Als je neusslijmvliezen geïrriteerd zijn door een infectie of allergie bevat het meer bacteriën. Die komen ook nog eens terecht op je toch al gele tong. 

Met TonsilFresh Nasal Sinus drops kun je ervoor zorgen dat er met het afgevoerde neusslijm niet nog meer schadelijke bacteriën op je tong belanden.

5. Tong reinigen

Je tong reinigen doe je nooit met je tandenborstel. De borstelharen ervan zijn niet geschikt voor het zachte, ruwe weefsel van de tong. Bovendien zou je de bacteriën van je vieze gele tong verplaatsen naar je tanden, ook niet echt een goed idee. Tot slot is de kop van je tandenborstel te hoog om goed achterop je tong te kunnen reinigen.

Met een witte tong te verhelpen kom je meestal nog weg met een tongschraper of een speciale tong-borstel. Voor het reinigen van een gele tong raden we een intensievere aanpak aan. Gebruik een tongreiniger die zowel een tongborstel als een tongschraper bevat samen met een speciaal reinigend product voor de tong.

Bijvoorbeeld de effectieve tongreiniger van JuliBrite. Hiermee kun je je tong eerst borstelen met de bijbehorende JuliBrite Tongue Gel uit de JuliBrite Tongue Clean Kit. De gel bevat zinklactaat dat de schadelijke bacteriën tussen je tongpapillen uitschakelt en de fijne borstelharen komen tot diep tussen de papillen. Met de andere kant, de tongschraper, veeg je de gele aanslag eenvoudig van je tong.

RyttPro Gum & Tongue Foam is een vergelijkbaar pakket van een effectieve Tongreiniger met een schraper- en een borstelkant en een mondvriendelijke foam. De formule ervan, een combinatie van natriumchloriet (gestabiliseerde chloordioxide), cetylpyridinium chloride (CPC) en zinkacetaat bestrijdt schadelijke bacteriën gedood met respect voor de rest van de mondflora.

Ingeval van een gele tong is het tevens aan te raden om na het reinigen een paar druppeltjes Bergenfeld Tongue Serum achterop je tong te sprenkelen.

Ziekten

Een witte of gele aanslag op de tong wordt doorgaans veroorzaakt door een verstoorde bacteriehuishouding. Een gele tong verhelpen kan iets langer duren dan een witte tong, maar met bovenstaande tips moet een binnen een paar weken lukken.

Een hardnekkige gele tong kan echter ook een signaal zijn dat er meer aan de hand is. Bijvoorbeeld een achterliggende ziekte, een infectie of een afweerstoornis. Een gele tong kan ook samen gaan met een orale schimmelinfectie (Candida albicans), waarvoor je huisarts medicatie kan voorschrijven.

Kom je ondanks de juiste maatregelen niet van je gele tong af, of als je daarnaast last hebt van andere symptomen, ga dan naar de huisarts.

Bronnen

National Library of Medicine: Toothbrushing versus toothbrushing plus tongue cleaning in reducing halitosis and tongue coating: a systematic review and meta-analysis

Health Line: 5 Reasons to Scrape Your Tongue and How to Do It

Science Direct: Tongue-coating microbiome as a cancer predictor: A scoping review