Auteur: Eduard Esch – laatst bijgewerkt 26 mei 2023

Gezond tandvlees doet geen pijn, ook niet tijdens het eten, je tanden poetsen of flossen. Ervaar je wel pijn aan je tandvlees, dan is er iets aan de hand. In dit artikel zetten we de mogelijke oorzaken van pijnlijk tandvlees op een rijtje. Natuurlijk geven we ook tips om het te verhelpen.

Oorzaken pijnlijk tandvlees

1. Beschadigingen aan het tandvlees. Deze kunnen bijvoorbeeld ontstaan door afgebroken tanden en kiezen, een slecht passende beugel of kunstgebit, een piercing of iets scherps in je eten. Ook als je je tanden te hard poetst of een te harde tandenborstel gebruikt kan je tandvlees beschadigen en daardoor pijn doen.

2. Ziekten, voedingstekorten en slechte gewoonten. Tijdens een stevige griep en andere aandoeningen waarbij je weerstand vermindert kan je tandvlees pijnlijk aanvoelen. Ongezonde voedingsgewoonten kunnen leiden tot een verzwakking van het tandvlees, waardoor het op de lange duur pijnlijker wordt. Hetzelfde geldt voor ongezonde gewoonten als roken en teveel alcohol, waarbij de mondgezondheid wordt aangetast door de giftige stoffen in deze “genotmiddelen”.

3. Tandpasta en mondwater met agressieve ingrediënten. Je verwacht het niet, maar niet alle mondzorg-producten zijn lief voor je tandvlees. Vermijd daarom ingrediënten als alcohol, SLS (sodium lauryl sulfaat) en andere onnodige chemicaliën, die het tandvlees kunnen irriteren.

4. Ontstoken tandvlees. Dit is in de meeste gevallen de oorzaak voor pijnlijk tandvlees. Het is dan plaatselijk rood en gezwollen en kan bij het poetsen pijnlijk zijn en gaan bloeden. Let op: ook zonder pijn kan tandvlees ontstoken zijn en vragen om behandeling.

Ontstoken tandvlees wordt meestal veroorzaakt door de bacteriën die samen met speeksel en voedselresten tandplak vormen. Als je dit niet verhelpt wordt het een chronische infectie. Omdat tandplak zich verhardt tot het poreuze tandsteen kunnen zich er alsmaar meer bacteriën vestigen. De ontsteking kan zich uitbreiden tot de dieper gelegen tandweefsels (parodontitis), hetgeen door de tandarts behandeld moet worden.

5. Ontstoken tandwortel. Een ontsteking kan ook van binnenuit komen. Een fistel baant zich bij een ontsteking van het wortelkanaal een weg naar buiten. Pas als de fistel de oppervlakte van het tandvlees bereikt, wordt die zichtbaar en pijnlijk. Zodra je dit merkt moet je naar de tandarts. Wortelkanaalbehandelingen hebben misschien geen goede naam, maar ze vormen wel de oplossing voor deze inwendige ontsteking.

Pijnlijk tandvlees verhelpen

Hoe je pijnlijk tandvlees kunt verhelpen hangt uiteraard af van de oorzaak. Ga naar je behandelaar met een slecht passende beugel of kunstgebit, zodat deze oorzaak weggenomen wordt. Bij de gezondheidsfactoren zul je griep uit moeten zieken, maar een slecht voedingspatroon of ongezonde gewoonten als roken kun je veranderen.

In de meeste gevallen is een pijnlijk tandvlees echter een kwestie van tandplak beter van je gebit verwijderen. Met de volgende tips kun je dat zelf doen. Lukt het niet binnen twee weken? Maak dan een afspraak met de tandarts.

1. Tanden beter poetsen

Bijna iedereen weet inmiddels dat je je tanden twee keer per dag gedurende 2 minuten moet poetsen. Het is daarbij ook belangrijk hoe je het doet. Om pijnlijk tandvlees te voorkomen moet je niet te hard poetsen. Ook de grens tussen tanden en tandvlees verdient extra aandacht omdat tandplak zich hier gemakkelijk verzamelt en direct in contact komt met het tandvlees. Poets alle kanten en vlakken van je tanden en kiezen en vergeet de achterkanten van je achterste kiezen niet.

Twijfel je of je het goed doet? Vraag dan een poetsinstructie aan je tandarts of mondhygiënist.

2. Reinig dagelijks de interdentale ruimten

Dit zijn de hoekjes en spleetjes tussen je tanden en kiezen in. Je tandenborstel komt hier niet bij, dus om de tandplak hier te verwijderen moet je dagelijks flossen, stokeren met tandenstokers of rageren met tandenragers (interdentale borsteltjes).

Ook hiervoor kun je instructie vragen aan de tandarts of zelf controleren of alle tandplak weg is met plakverklikkers.

3. Kies voor mondvriendelijke tandpasta en mondwater

Agressieve bestanddelen zijn helemaal niet nodig om je gebit en tandvlees goed te reinigen. Kies voor producten die het natuurlijke evenwicht in de mondholte niet aantasten maar de schadelijke bacteriën wel effectief bestrijden. RyttPro Toothpaste Magic Mint is zo’n mondvriendelijke tandpasta.

Na het tanden poetsen en flossen of rageren is prettig om je mond na te spoelen. Je spoelt er de laatste restjes tandplak mee weg en krijgt een super schoon mondgevoel. Kies dan wel voor een mondvriendelijk mondwater zoals RyttPro Oral Rinse.

4. Tandsteen regelmatig laten verwijderen of het zelf doen

Tandsteen is tandplak die is blijven zitten en zich heeft verhard onder invloed van mineralen in het speeksel. Tandsteen is poreus en kun je niet wegpoetsen, zodat er nog meer tandplak blijft hangen. Omdat dit leidt tot ontstoken en pijnlijk tandvlees is het noodzakelijk om tandsteen regelmatig van je gebit te (laten) verwijderen.

Hiertoe dienen de gebitsreinigingen door de tandarts of mondhygiënist. Tandsteen dat zichtbaar is op je gebit, het supra-gingivale tandsteen, kun je voorzichtig zelf verwijderen. Maar niet met zuren als azijn en citroensap. Hiermee maak je tandsteen weliswaar gemakkelijker verwijderbaar, maar deze zuren tasten ook je tandglazuur aan.

Het zichtbare tandsteen zelf verwijderen kun je met de Moist-R Whitening Sponge. Deze zachte spons reinigt je glazuur op een diep niveau door middel van super absorberende nano-deeltjes, die in contact met water veranderen ik nano-capillaire buisjes. Die kunnen de verontreinigingen van je tanden als het ware weggummen zonder enig risico je tandvlees te beschadigen. Heb je last van pijnlijk tandvlees dan is dat dus een prima optie.

Traditioneler is een tandartshaakje, waarvoor je wel een vaste hand moet hebben. Als je daarover beschikt kan het Profi Tandartshaakje goede diensten bewijzen. Het is een complete set van twee roestvrij stalen tandartshaakjes en een mondspiegeltje. Eén van de uiteinden van een tandartshaakje is een rubberen punt, waarmee je de grens tussen tanden en tandvlees kunt masseren. Hiermee haal je tandplak weg van deze gevoelige rand en je stimuleert de doorbloeding van het tandvlees.

Verwaarloosd tandsteen groeit ook door onder het tandvlees, het zogenaamde sub-gingivale tandsteen. Het verwijderen hiervan is echt een klus voor de tandarts, mondhygiënist of parodontoloog.

5. De RyttPro Gezond Tandvlees Kit

Eerder noemden we al RyttPro Toothpaste Magic Mint en RyttPro Oral Rinse. Beiden zijn gebaseerd op de effectieve formule OZ-3X. Die bestaat uit gestabiliseerde chlorine dioxide, zink en cetylpyridinium chloride (CPC) die alle drie schadelijke bacteriën uitstekend bestrijden zonder het evenwicht van de mondflora te verstoren. Deze producten bevatten bovendien geen schadelijke maar vaak gebruikte chemicaliën als ftalaten, parabenen of smaak- of kleurstoffen.

De tandpasta en het mondwater vind je samen in de RyttPro Gezond Tandvlees Kit. De kit bevat daarnaast ook twee handige instrumentjes als je van je pijnlijke tandvlees af wilt komen. Het bitje (tray) kun je gebruiken om de tandpasta langer op je tandvlees te laten inwerken. Het kaakspuitje gebruik je om mondwater gericht op de pijnlijke plek te spuiten.

6. Naar de tandarts

Wordt je pijnlijke tandvlees veroorzaakt door tandvleesontsteking? In een vroege fase kun je die in principe zelf behandelen met behulp van bovenstaande tips. Krijg je het ontstoken tandvlees niet binnen twee weken onder controle, ga dan naar de tandarts of mondhygiënist. Hetzelfde geldt voor ernstigere tandvleesontstekingen of erge pijn in je tandvlees.

Hoe goed je je gebit en tandvlees ook verzorgt, de periodieke controles en gebitsreinigingen door de tandarts en mondhygiënist blijven noodzakelijk. Wel kun je ervoor zorgen dat zij minder problemen tegen zullen komen.

7. Gezond eten en een gezonde levensstijl

Tandvlees hoort niet pijnlijk te zijn. Als het dat wel is, moet je daar echt aandacht aan besteden. Als je mondhygiëne in orde is zodat er geen sprake is van ontstoken tandvlees, is er blijkbaar een andere oorzaak. Bij griep kunnen de weefsels in je mond en je tandvlees pijnlijk zijn, maar met het verdwijnen van de andere symptomen moet ook het pijnlijke tandvlees vanzelf oplossen. Is dat niet het geval, dan is er misschien een andere onderliggende ziekte. Raadpleeg in dat geval je huisarts.

Pijnlijk tandvlees voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen. Gebruik de 7 bovenstaande tips ook om pijnlijk tandvlees te voorkomen. Zoals onder punt 6 genoemd zullen de mondhygiënist en de tandarts dan sneller klaar zijn tijdens de periodieke afspraken.

Bronnen

Nederlands Tandarts instituut: Zelf Tandsteen Verwijderen: Wat Wel En Wat Niet Kan

Healthline: How to remove plaque and tartar