Auteur: Eduard Esch – laatst bijgewerkt 11 mei 2023
Gezwollen of opgezet tandvlees is meestal een teken van ontstoken tandvlees. Het wordt veroorzaakt door de bacteriën in tandplak, die het weefsel irriteren. Als reactie hierop stuurt je immuunsysteem extra bloed naar het infectiegebied, waardoor het tandvlees opzwelt.
In dit artikel kijken we naar de oorzaken van gezwollen en ontstoken tandvlees. En natuurlijk hoe je het kunt verhelpen en nog beter: in de toekomst voorkomen.
Oorzaken gezwollen tandvlees
De belangrijkste oorzaak voor gezwollen en ontstoken tandvlees is tandplak. Dit dunne laagje op je gebit is een mengsel van speeksel, voedselresten en bacteriën. De bacteriën erin irriteren het tandvlees. Tandplak moet je continue verwijderen door iedere dag twee keer je tanden te poetsen en dagelijks te flossen, stokeren of te rageren.
Verwijder je tandplak niet van je gebit, dan verhardt het zich tot tandsteen onder invloed van mineralen als calcium uit het speeksel. In tegenstelling tot schoon tandglazuur is tandsteen ruw en poreus, waardoor tandplak met de bacteriën zich nog gemakkelijker aan je gebit hechten.
Uiteindelijk veroorzaken de bacteriën gezwollen, bloedend en geïrriteerd tandvlees. Een goede dagelijkse mondhygiëne en het regelmatig (laten) verwijderen van tandsteen is daarom essentieel om ontstoken en gezwollen tandvleesontstekingen te voorkomen.
Gezond tandvlees is roze van kleur en sluit strak aan op de tanden. Hoewel een beginnende tandvleesontsteking niet altijd merkbaar is, is de zwelling een teken dat er inderdaad sprake is van ontstoken tandvlees. In een latere fase kleurt het tandvlees rood. Het kan gaan bloeden bij het tanden poetsen en gevoelig en zelfs pijnlijk worden. Ook kun je een vieze smaak in je mond krijgen en een slechte adem, veroorzaakt door de gassen die de bacteriën uitscheiden.
Afgezien van een goede dagelijkse mondhygiëne zijn er factoren die de kans op een tandvleesontsteking vergroten. Bijvoorbeeld roken, stevig alcohol drinken, een ongezond voedingspatroon en tekorten aan vitaminen en mineralen. Ook medische kwesties kunnen het risico op gezwollen en ontstoken tandvlees vergroten, zoals bepaalde medicatie, diabetes en zwangerschap. Daarnaast kan het tandvlees geïrriteerd raken door trauma als een beschadiging door een gebroken tand, een slecht passend kunstgebit of scherpe hoekjes van een beugel.
Behandeling van opgezet tandvlees
Merk je gezwollen tandvlees op? Onderneem dan direct actie. In deze fase kun je met de juiste middelen het tandvlees succesvol behandelen en weer gezond maken.
1. Tanden poetsen en flossen
Het is een open deur, maar je moet echt tweemaal per dag je tanden poetsen om de tandplak van je gebit te verwijderen en te voorkomen dat het tandsteen wordt. Daarbij zijn ook de ingrediënten van je tandpasta erg belangrijk. Veel tandpasta’s bevatten ingrediënten die het natuurlijke evenwicht in de mondholte verstoren en de zuurgraad in de mond verhogen.
Een gezonde en evenwichtige mondflora is essentieel om je tandvlees gezond te houden. Kies daarom voor mondvriendelijke tandpasta als JuliBrite kauwtandpasta of RyttPro Toothpaste Magic Mint. Ze verwijderen tandplak en schadelijke bacteriën zonder de mondflora aan te tasten, het recept voor gezond tandvlees, een schoon gebit en een frisse adem.
De ruimten tussen je tanden en kiezen reinig je met flosdraad, tandenstokers of tandenragers. Dit zijn beruchte plekken waar tandplak zich ophoopt en gezwollen tandvlees op de loer ligt.
Als je na het tanden poetsen en flossen of rageren je mond wilt spoelen, let dan ook bij mondwater op de ingrediënten. Een goed mondwater versnelt de genezing van het tandvlees. De mondwaters van JuliBrite en RyttPro zijn net als hun tandpasta’s effectief, maar met respect voor de mondflora. Dit draagt bij aan gezond tandvlees.
2. Tandsteen verwijderen en tandvlees masseren
Tussen de bezoeken aan de mondhygiënist door kun je eventueel zelf het supra-gingivale (zichtbare) tandsteen van je tanden verwijderen. Dat kun je doen met de Moist-R Whitening Sponge of het Profi Tandartshaakje. Lees er hier meer over.
Het Profi Tandartshaakje is eigenlijk een complete set tandheelkundige instrumentjes. Eén van de uiteinden van de haakjes, een rubberen punt, is bedoeld om de rand tussen tanden en tandvlees op een zachte manier te reinigen en te masseren. Dat zorgt voor een betere doorbloeding en daarmee meer witte bloedlichaampjes naar de ontstoken plek.
3. Een Gezond Tandvlees Kit
Gezwollen tandvlees en beginnende tandvleesontstekingen kun je zelf nog behandelen. Met een Gezond Tandvlees Kit haal je daar in één keer alles voor in huis. Let op dat de tandpasta en het mondwater geen agressieve, schadelijke ingrediënten bevatten. De producten moeten de anaerobe bacteriën natuurlijk effectief bestrijden, maar wel met respect voor de rest van de mondflora.
Dat is mogelijk met de RyttPro Gezond tandvlees Kit en de Oxyfresh Gezond tandvlees Kit. Hun tandpasta’s en mondwater zijn mild maar effectief en helpen je het gezwollen tandvlees weer snel gezond te krijgen. Behalve tandpasta en mondwater vind je in beide pakketten twee hulpmiddelen. Het bitje (tray) kun gebruik je om de tandpasta langer op het gezwollen tandvlees in te laten werken. Me het kaakspuitje spuit je mondwater direct op een geïrriteerde plek.
4. Je tong reinigen
Als je dagelijks niet alleen je tanden poetst en flost, maar daarnaast ook je tong reinigt verminder je de hoeveelheid schadelijke bacteriën in de mond aanzienlijk. Om ontstoken en gezwollen tandvlees tegen te gaan helpt het dus om dit dagelijks te doen.
Je tong reinig je niet met je tandenborstel, maar met een tongschraper of speciale tongborstel. Die heeft fijne zachte haartjes die geschikt zijn voor het ruwe tongweefsel. Ook kom je er goed mee op de achterkant van je tong, waar zich de meest bacteriën ophouden.
Een combinatie van tongborstel en -schraper is het allerbeste. Bijvoorbeeld de RyttPro Tongreiniger, een tongschraper en tongborstel in één. Nog effectiever maak je de schoonmaak van je tong met RyttPro Oral Foam. Dit ontsmet je tong tot diep tussen de tongpapillen ontsmetten, maar met respect voor het evenwicht van de mondflora.
5. Droge mondklachten aanpakken
Een droge mond kan door verschillende factoren veroorzaakt worden. Veel voorkomende zijn de bijwerkingen van medicatie en medische behandelingen, ziekten en het slapen met je mond open.
Door welke oorzaak dan ook, een tekort aan speeksel is te allen tijde ongunstig voor je mondgezondheid. Zuurstofrijk speeksel dient immers als de natuurlijke bescherming van je gebit tegen de anaerobe bacteriën. In de strijd tegen gezwollen en ontstoken tandvlees is het dus goed om je mond te hydrateren als dat niet (voldoende) vanzelf gaat.
Kies voor mondvriendelijke tandpasta en mondwater zonder schadelijke bestanddelen die de mondslijmvliezen verder uitdrogen en beschadigen. Daarnaast kun je je mond extra bevochtigen met Moist-R Verfrissende Tong spray, Moist-R Hydrating Chewing gum of Moist-R Xylitol tablets for Dry Mouth. Deze producten bevatten xylitol. Dat is niet alleen erg goed voor je gebit, het hydrateert de mondslijmvliezen en stimuleert met de frisse smaak de speekselproductie.
Tot slot
Kom je met bovengenoemde tips niet van je gezwollen tandvlees af? Ga dan naar de tandarts of mondhygiënist. Mogelijk heb je een gebitsreiniging nodig. Anders kunnen zij zien wat er dan wel aan de hand is en een passende behandeling uitvoeren. Ook bij verder gevorderde tandvleesontsteking ga je natuurlijk direct naar de tandarts.
Bronnen
Nederlands Tandarts instituut: Zelf Tandsteen Verwijderen: Wat Wel En Wat Niet Kan
National Library of Medicine: Toothbrushing versus toothbrushing plus tongue cleaning in reducing halitosis and tongue coating: a systematic review and meta-analysis
