Auteur: Eduard Esch – laatst bijgewerkt 27 november 2024

Een droge tong gaat meestal gepaard met een droge mond. Droge mondklachten, en daarmee een droge tong, dienen zich aan als er te weinig speeksel wordt geproduceerd. Er zijn tal van oorzaken voor een droge mond en tong. In dit artikel gaan we kijken naar de mogelijke oorzaken en geven we een aantal tips, waarmee je een droge tong kunt behandelen of verzachten.

Symptomen droge tong

Speeksel heeft een aantal belangrijke functies. Het houdt de zachte weefsels in de mond, waaronder de tong, soepel en gehydrateerd. Onvoldoende speeksel en daardoor een droge tong is heel onaangenaam. Je tong, mondslijmvliezen en lippen kunnen zo droog zijn dat ze branderig aanvoelen. Een droge tong kan ook tegen je verhemelte blijven plakken.

Omdat je tong en de slijmvliezen in je mond normaal gesproken soepel gehouden worden door speeksel, voelen ze vervelend aan als dat speeksel ontbreekt. Slikken en eten gaat niet meer zo gemakkelijk en vooral bij droog voedsel zal dat bijna niet te doen zijn. Zelfs praten kan moeizaam gaan en pijnlijk worden.

Er gebeuren nog meer vervelende dingen in je mond. Zo kunnen je smaakpapillen minder goed gaan functioneren, waardoor je minder proeft of zelfs helemaal geen smaak meer hebt. Droge mondklachten en een droge tong kunnen ook zorgen voor een vieze smaak in je mond.

Op de lange duur heeft een tekort aan speeksel nadelige gevolgen voor je mondgezondheid en daarmee voor het behoud van je gebit. Speeksel neutraliseert de zuurgraad in de mond en vormt de natuurlijke bescherming tegen schadelijke bacteriën. Dit mechanisme werkt niet meer als er onvoldoende speeksel is, waardoor de kans op mondproblemen toeneemt. Veel mensen met droge mondklachten hebben dan ook last van een slechte adem en meer kans op tandvlees- en gebitsproblemen.

Als je last hebt van een droge tong, is het goed om te onderzoeken wat de oorzaak is. Niet altijd zal de oorzaak weg te nemen zijn, maar besteed dan in ieder geval extra aandacht aan je mondzorg. Het verzachten van droge mondklachten helpt mee om tandvlees- en gebitsproblemen te verminderen.

Oorzaken van een droge mond en tong

De mogelijke oorzaken voor droge mondklachten en een droge tong zijn erg divers:

1. Agressieve ingrediënten van mondzorg-producten

Dit is wel de meest onschuldige oorzaak van een droge tong en bovendien heel gemakkelijk te verhelpen. Kies simpelweg voor mondvriendelijke tandpasta en mondwater. Mondvriendelijk houdt in dat ze geen schadelijke bestanddelen bevatten. Hoe vreemd het ook is, veel tandpasta en mondwater bevat agressieve stoffen als antiseptische middelen die je hele mondflora uitroeien. En bijvoorbeeld alcohol, SLS (sodium lauryl sulfaat) en onnodige chemicaliën die ook meer kwaad dan goed doen in de mond. Zelfs als je droge tong een heel andere oorzaak heeft, kunnen deze stoffen je mond en tong nog verder uitdrogen en irriteren.

Mondvriendelijke tandpasta en mondwater vind je bij JuliBrite®, RyttPro® en Oxyfresh®. Deze merken hebben bijzonder effectieve tandpasta’s en mondwaters. Die doen wat ze moeten doen, maar dan zonder je mondflora geweld aan te doen en je tong verder te irriteren of uit te drogen. Ze verwijderen tandplak, helpen tandsteen te voorkomen en hydrateren je mond en tong.

2. Mondademhaling

Ook deze oorzaak van een droge tong is redelijk onschuldig. Als je niet door je neus maar door je mond ademhaalt, wordt de lucht niet verwarmd en bevochtigd in je neusholte. Ook kun je slapen met een open mond, waardoor er veel droge lucht door je mond circuleert. Als je slaapt kun je je niet bewust worden van je mondademhaling, maar je kunt het wel afleren met behulp van NiteZipp® Mout tape of de TonsilFresh® Dry Mouth Strap. Beiden zijn verkrijgbaar bij de Mondzorgzaak.

3. Medische factoren

Een droge tong kan een symptoom zijn van een medische aandoening. Bekende voorbeelden daarvan zijn onbehandelde of slecht ingeregelde diabetes (suikerziekte) en het syndroom van Sjögren. Als je geen verklaring hebt voor je droge tong moet je daarom altijd naar je huisarts gaan, zodat dit onderzocht kan worden.

Hieraan gerelateerd zijn schommelingen in de hormoonspiegel. Droge mondklachten, en daarmee een droge tong, komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In de menopauze is een droge mond en een branderige tong een veel gehoorde klacht. Ook tijdens zwangerschap kan dit optreden, door een combinatie van veranderingen in de hormonen, de veranderende vochthuishouding en eventuele medicatie.

Niet alleen lichamelijke aandoeningen, maar ook psychische klachten kunnen zorgen voor een droge mond en tong. Bijvoorbeeld angst en stress kunnen de productie van speeksel afremmen. Is dat chronisch, dan kan ook de tong chronisch droog zijn.

Medicatie kan als bijwerking hebben dat de productie van speeksel wordt afgeremd. Dan voelen je mond en tong logischerwijs droog aan. Voorbeelden van zulke medicijnen zijn pijnstillers, slaapmiddelen, plaspillen, antidepressiva, medicijnen tegen jeuk en allergieën, medicijnen tegen hartritmestoornissen, een hoge bloeddruk, de ziekte van Parkinson en epilepsie. Kortom: nogal wat medicatie heeft als bijwerking droge mondklachten, zodat je er een droge tong van kunt krijgen.

Veel ouderen hebben last van een droge mond en tong. Toch is een hoge leeftijd meestal niet de oorzaak, maar de medicatie. Hoe meer medicijnen iemand gebruikt, hoe groter de kans dat er medicatie met deze bijwerking bij zit.

Ook zware medische behandelingen als chemotherapie en radiotherapie zijn berucht vanwege de bijwerking van droge mondklachten. Heeft zo’n behandeling rond het hoofd- en halsgebied plaatsgevonden, dan kunnen de speekselklieren zelfs permanent beschadigd zijn. In zo’n geval ben je voor altijd aangewezen op kunstmatige speekselvervangers.

In veel gevallen in deze categorie is de oorzaak van je droge tong niet weg te nemen, maar kun je de symptomen wel verzachten en tegelijk je gebit beschermen.

4. Leefstijl gerelateerde factoren

Cafeïne-houdende en alcoholische dranken hebben, net als zout en sterk gekruid voedsel, een uitdrogende werking. Daarnaast moet je natuurlijk voldoende water drinken om niet gedehydrateerd te raken.

Oorzaak droge tong bekend of niet?

Heb je last van een droge tong, dan is het is goed om dit met je huisarts te bespreken omdat het een symptoom kan zijn van een onderliggende ziekte. Is de oorzaak wel bekend, dan is het niet altijd mogelijk om de oorzaak weg te nemen. Bijvoorbeeld als het een bijwerking is van medicatie die je absoluut nodig hebt of het gevolge van een zware medische behandeling. In zo’n geval kun je niet anders doen dan de klachten verzachten.

Speciale producten tegen een droge tong

Als de oorzaak van je droge tong en droge mondklachten niet is weg te nemen, kun je met speciale middelen de klachten verzachten. Een goed gehydrateerde mond voelt niet alleen prettiger, het is ook van belang voor je mondgezondheid, een frisse adem en het behoud van je gebit.

Dagelijkse mondzorg-producten aanpassen

Kies in ieder geval mondvriendelijke mondzorg-producten om je tong niet nog verder uit te drogen en te irriteren. Zulke tandpasta en mondwater vind je bij JuliBrite®, RyttPro® en Oxyfresh®.

Extra hydrateren

Hydrateer tussendoor je mond en tong met mondspray of mondgel. Ook hiervan is het natuurlijk belangrijk dat ze het natuurlijke evenwicht in de mondholte ondersteunen en niet nog verder verstoren. Voorbeelden van hele goede spray en gel zijn Moist-R® Verfrissende Tongue Spray, Moist-R® Hydraterende Mondspray en Oxyfresh® Pro Relief Dental Gel.

Kauwgom en pastilles

Ook voor tussendoor zijn Moist-R® Hydrating Chewing gum, Moist-R® Xylitol tablets for Dry Mouth en Kaux kauwgom. Alledrie bevatten ze de natuurlijke zoetstof xylitol, die de zuurgraad in de mond reguleert, tandplak helpt afremmen, een koele frisse smaak geeft en ook nog eens de speekselklieren stimuleert.