Auteur: Elisabeth Telsa – laatst bijgewerkt 22 mei 2024

Cariës, ook wel tandbederf of gaatjes genoemd, is een enorme bedreiging voor het behoud van je gebit. Bepaalde bacteriën zetten suikers, waaronder koolhydraten om in zuren. Hoewel tandglazuur het hardste materiaal in ons lichaam is, is het niet bestand tegen de inwerking van zuren. En als er eenmaal een bres geslagen in in het tandglazuur, kunnen de zuren het zachtere dentine (tandbeen) aantasten zodat het gaatje een gat wordt.

Cariës

De aanwezigheid van zuren hebben nog andere nare gevolgen:

  • Ze verstoren het natuurlijke evenwicht van de mondflora en blokkeren het remineraliseren van het glazuur. Dat is de opname van mineralen uit de voeding om het tandglazuur te herstellen. 
  • De bacteriën in tandplak irriteren het tandvlees, dat kan gaan ontsteken. Een tandvleesontsteking is slecht voor je gezondheid en zorgt voor een slechte adem. Wanneer je ontstoken tandvlees niet laat behandelen, kan het uiteindelijk leiden tot aantasting van het kaakbot. Dat geeft het risico van loszittende en vervolgens uitvallende tanden.

Cariës voorkomen

Redenen genoeg om je best te doen om cariës te voorkomen. Dat doe je vooral door het verwijderen van tandplak, het stimuleren van de speekselproductie en het neutraliseren van de zuurgraad in de mond. In dit artikel vind je 10 tips en beste middelen tegen cariës.

Tip 1. Een mondvriendelijke tandpasta met HAP (hydroxy apatiet) of fluoride

Je tanden poetsen heeft geen ander doel dan tandplak van je gebit verwijderen en dat moet je echt twee keer per dag doen omdat het laagje zich voortdurend vormt, niet alleen overdag maar ook ’s nachts. Tandpasta moet dus tandplak goed kunnen verwijderen. Maar dan liever wel zonder agressieve of verzurende bestanddelen, die het natuurlijke evenwicht van je mondflora verstoren.

Een goede tandpasta met fluoride is RyttPro Toothpaste Magic Mint. De werkzame formule OZ-3X verwijdert tandplak effectief, maar veilig. De fluoride maakt je tandglazuur harder.

RyttPro tandpasta tegen cariës

JuliBrite Mineralizing Tandpasta bevat geen fluoride, maar is helemaal gericht op het demineraliseren van zwakke plekken in je tandglazuur. Dat doet het met behulp van hydroxy apatiet (HAP), het mineraal waar onze tanden en botten ook van gemaakt zijn. Deze tandpasta bevat voorts actieve zuurstof, die wordt gegenereerd door honing, zink en het natuurlijke enzym hyaluronan.

Tip 2: Flossen of rageren

Minstens even belangrijk is het verwijderen van tandplak tussen je tanden en kiezen. Je tandenborstel komt daar niet bij, dus deze interdentale ruimten moet je apart reinigen. Doe dat iedere dag met flosdraad, tandenstokers en/of tandenragers (interdentale borsteltjes). Flosdraad is heel gangbaar, maar er wordt vaak gezegd dat alleen tandartsen en mondhygiënisten goed kunnen flossen. Wil je toch flosdraad gebruiken, vraag één van hen dan om een instructie.

Met interdentale borsteltjes kan iedereen het wel, maar daarbij is de maat weer een belangrijk aandachtspunt. Te klein reinigt niet goed en te groot beschadigt je tandvlees. Bij zachte, metaalvrijer ragertjes loop je dit risico niet.

Dentek metaalvrije tandenragertjes

Waarmee je ook de tandplak tussen je tanden en kiezen verwijdert, vergeet vooral de achterkant van je achterste kiezen niet.

Tip 3. De juiste tandenborstel

Hoewel tegenwoordig handtandenborstels weer populair worden, kunnen elektrische en sonische tandenborstels tandplak veel beter verwijderen. Maar los van je soort tandenborstel is het allerbelangrijkste dat je grondig en zorgvuldig poetst. Doe dat 2 x per dag gedurende twee minuten lang en zet de borstel in een hoek van 45 graden op de rand van je tandvlees, waar zich de meeste tandplak ophoopt.

Oxyfresh bamboe tandenborstel

Voor een handtandenborstel geldt dat die zachte afgeronde borstelhaartjes moet hebben en dat je er niet te hard mee poetst. Ook voor je poetstechniek, met welk soort tandenborstel dan ook, kun je eventueel een instructie vragen aan je tandarts of mondhygiënist.

Tip 4. Een goede mondspoeling

Spoel na het tanden poetsen en flossen of rageren je mond na met een goed mondwater. Net als tandpasta, zijn ook hierbij de ingrediënten belangrijk. Mondwaters van RyttPro, JuliBrite, OraMarie en Oxyfresh spoelen de laatste restjes tandplak weg. Ze bevatten geen agressieve en schadelijke chemicaliën, maar reinigen je mondholte op een veilige manier met respect voor de mondflora.

Tip 5. Kauwgom of tabletten met xylitol

Xylitol heeft niet alleen een frisse, zoete smaak maar het werkt ook uitstekend tegen tandplak. Het maakt dat de bacteriën zich moeilijker als tandplak aan het tandglazuur kunnen hechten en de frisse smaak stimuleert de aanmaak van speeksel. Dat is de natuurlijke, zuurstofrijke bescherming van je gebit. Bovendien verlaagt xylitol de zuurgraad in de mond, zodat mineralen beter worden opgenomen in het tandglazuur.

Moist-R kauwgom tegen cariës

Een goede, gebitsverzorgende kauwgom met xylitol is Moist-R Hydrating Chewing gum. Hou je niet van kauwgom kauwen? Moist-R Xylitol tablets for Dry Mouth doen hetzelfde.

Tip 6. Reinig je tong

Tussen de ruwe papillen op de achterkant van de tong bevinden zich eveneens bacteriën die suikers en koolhydraten omzetten in zuren. Door je tong dagelijks te reinigen verminder je de hoeveelheid schadelijke bacteriën in je mond veel drastischer dan door het tanden poetsen alleen.

Om je tong goed te reinigen is je tandenborstel niet geschikt. Gebruik een speciale tongborstel of een tongschraper. Nog beter: een combinatie van tongschraper en tongborstel. Daarmee borstel je je tong eerst, bij voorkeur met een speciaal tong-reinigingsmiddel, waarna je het product en de aanslag van je tong afschraapt.

Goede, effectieve tongreinigers zijn die van JuliBrite en RyttPro. Beiden zijn verkrijgbaar als Schone Tong Kit met een mondvriendelijk reinigingsmiddel om je tong veilig te ontsmetten.

JuliBrite dubbelzijdige tongreiniger

Tip 7. Voorkom een droge mond

Speeksel is essentieel voor een goede mondgezondheid en daarmee het behoud van je gebit. Onder andere neutraliseert het de zuren die cariës veroorzaken. Een droge mond werkt altijd in het voordeel van de schadelijke bacteriën en gebitsproblemen liggen al snel op de loer.

Heb je last van droge mondklachten, besteed hier dan aandacht aan. Gebruik uitsluitend mondvriendelijke mondzorg-producten en hydrateer je mond tussen het tandenpoetsen door. Bijvoorbeeld met Moist-R Droge Mond Spray. Deze hydrateert en kalmeert de mondslijmvliezen, terwijl de frisse smaak van xylitol en natuurlijke pepermunt de adem verfrist en de speekselklieren stimuleert.

Tip 8. Tandsteen verwijderen

Tandplak die niet wordt verwijderd, verandert in tandsteen. Tandsteen is ruw en poreus, zodat er nog meer tandplak achterblijft. Als tandsteen niet wordt verwijderd, wordt dat een vicieuze circle met steeds meer kans op cariës (gaatjes). Tandsteen kun je niet wegpoetsen, maar kan wel worden verwijderd met speciaal daarvoor bedoeld materiaal. Tussen de professionele gebitsreinigingen door kun je tandsteen voorzichtig zelf weg halen met een de Profi tandartshaakje set.

Zelf tandsteen verwijderen met Profi tandartshaakje

Tip 9. Let op je voeding

Een gezond voedingspatroon is, naast mondhygiëne, belangrijk voor sterke en gezonde tanden. Vooral groenten, fruit en peulvruchten bevatten mineralen die het onderhoud van je tandglazuur nodig heeft. Ook vitamine D is belangrijk voor je tanden. Junkfood bevat meestal veel koolhydraten en geraffineerde suikers. Frisdrank bevat veel suiker, het perfecte voedsel voor de schadelijke mondbacteriën, en is tegelijkertijd erg zuur.

Fruit en vruchtensap is gezond en noodzakelijk, maar is wel zuur. Na het eten en drinken hiervan is het goed om je mond te spoelen met water om de zuren te neutraliseren en van je gebit te spoelen.

Tip 10. Tijdig naar mondhygiënist en tandarts

Ook al doe je nog zo je best om tandplak van je gebit te verwijderen, op een aantal plekken zal zich toch tandsteen vormen. Ga daarom 2 per jaar naar de mondhygiënist voor een gebitsreiniging.

Ga ook regelmatig op controle bij de tandarts. Die ziet beter dan jijzelf of er ergens cariës is ontstaan. De tandarts zal het gaatje uitboren en een vulling plaatsen om de oorspronkelijke vorm te herstellen. Hoe sneller dit gebeurt, hoe minder je tand uitgeboord moet worden. Wacht je te lang, dan kan het gebeuren dat de tand niet meer te repareren is en zal er een kroon of implantaat geplaatst moeten worden om je gebit weer compleet te krijgen. 

Bronnen