Wat Te Doen Tegen Tandenknarsen?
Op zoek naar de juiste behandeling tegen tandenknarsen? Begrijpelijk dat je op zoek bent naar de oplossing. Het verhelpen van tandenknarsen (ook wel bruxisme of knarsetanden genoemd) duurt soms lang. Bijna iedereen heeft in zijn of haar leven een korte periode last van tandenknarsen.
Knarsende tanden is niet iets om je direct zorgen over te maken, echter wanneer het vaker voorkomt, kan het leiden tot onherstelbare schade aan het gebit en problemen met de kaak. In dit artikel vind je 10 handige manieren om bruxisme af te leren.
Tandenknarsen behandelen via 15 verschillende invalshoeken
- Het juiste tandenknarsbitje kiezen. Alvorens je op zoek gaat naar de juiste behandeling, vergeet dan niet eerst een (goed) knarsgebitje te dragen tijdens het slapen. Omdat de kaken soms met brute kracht langs elkaar schuiven, kunnen de tanden en kiezen volledig afbreken. Daarnaast blijkt dat het tandglazuur bij knarsers tot wel 20 keer sneller verdwijnt dan bij niet-knarsers. Voor een beschermend bitje die je bij de tandarts laat opmeten moet je flink in de buidel tasten. Er zijn ook zelf-op-maat-te-maken bitjes met eenzelfde kwaliteit als die van de tandarts. (Tip: Dentek of Sova). Voor een top10 overzicht van bewezen tandenknarsbitjes lees dan dit artikel.
- Fysiotherapie bij klachten. Wanneer het tandenknarsen al langere tijd bezig is, kunnen er serieuze kaakproblemen optreden. Zo kan de kaak op slot gaan, wat wil zeggen dat de mond slechts beperkt geopend kan worden. Dit maakt eten, drinken en soms ook praten lastig. Bovendien kan de kaak soms ontwricht raken. Om deze problemen te behandelen en in de toekomst te voorkomen, is fysiotherapie aan te bevelen. De fysiotherapeut leert je oefeningen aan die ertoe leiden dat de kaak niet langer op slot gaat en weer beter in balans komt. Een oefening zoals het aanspannen en weer loslaten van de kaakspieren verhoogt de bewustwording van klemmen of knarsen, waardoor je het beter kunt herkennen en afleren. Ook het tandenknarsen zelf kan met fysiotherapie aanzienlijk verminderd worden.
- Verminder stress. Het is gebleken dat stress een grote risicofactor is voor knarsetanden. Hoewel waarschijnlijk vooral (genetische) aanleg een grote oorzaak van knarsetanden is, kan stress de kans op bruxisme aanzienlijk verhogen. Het is daarom verstandig om stress zoveel mogelijk te vermijden. Niet alleen wordt tandenknarsen zo voorkomen, ook kunnen andere gezondheidsklachten als gevolg van stress voorkomen worden. Maak met regelmaat een wandeling en beweeg voldoende. . Ook stressmanagement en meditatie kan helpen tegen tandenknarsen.
- Psychologische hulp. Ook een psycholoog kan samen met je in kaart brengen waar de stress vandaan komt en een behandelplan opstellen om angst of spanning zoveel mogelijk weg te nemen. Een onrustig gevoel en slechte nachtrust kan hand in hand gaan met het optreden van knarsetanden. Het is belangrijk om goed om te leren omgaan met stress en onrust. Ook kunnen oefeningen en tips helpen om een goede nachtrust te krijgen. De nachtrust kan bijvoorbeeld verbeteren door één tot twee uur voor het slapen niet meer bezig te zijn met smartphones en laptops, omdat dit leidt tot meer onrust en een minder ontspannen slaap.
- Botoxbehandeling. Een botoxbehandeling wordt meestal pas toegepast als andere behandelmethodes het tandenknarsen niet verhelpen. Botox is een stof die de spieren lokaal verslapt. Om deze reden wordt botox ook vaak gebruikt tegen rimpelvorming in het gezicht. Wanneer botox wordt gebruikt tegen knarsetanden, wordt een kleine hoeveelheid direct in de kaakspieren gespoten. In principe heeft dit geen invloed op het dagelijks gebruik van de kaakspieren bij bijvoorbeeld het eten. Wel wordt er aanzienlijk minder geknarsetand. Een botoxbehandeling moet na enige tijd herhaald worden om effectief te zijn.
- Matig alcohol- en/of drugsgebruik. Overmatig alcohol- en/of drugsgebruik kan gepaard gaan met knarsetanden. Het gaat hierbij om een direct effect van de alcohol/drugs, meestal de nacht na het gebruik. Hoewel in dergelijke gevallen het knarsetanden niet meerdere nachten aanhoudt, kan het wel zo heftig zijn dat na één nacht al pijn of zelfs schade optreedt. Dit kan voorkomen worden door simpelweg te matigen met alcohol en drugs.
- Bruxstop is een innovatief apparaat dat door middel van elektrische pulsen het knarsetanden stopt. Het apparaat wordt gebruikt door kleine plaatjes op de bovenkaak in de mond te plaatsen die spanning in de kaakspieren meten. Het apparaat zelf wordt om het bovenarm vastgemaakt. Zodra het apparaat (grote) spierspanning meet in de kaakspieren, wordt een kleine elektrische puls afgegeven. Het gevolg hiervan is dat de kaakspieren zich ontspannen en het knarsetanden stopt. De Bruxstop is duur ten opzichte van andere behandelingen, maar wel effectief. Bruxstop is met name geschikt voor mensen die zeer veel en hevig knarsetanden.
- Massage van de kaakspieren. Het masseren van de kaakspieren heeft in veel gevallen een positieve invloed op knarsetanden. De kaakspieren bevinden zich achterin de mond en kunnen zowel aan de binnen- als buitenkant van de mond gemasseerd worden. Het masseren van de spieren zorgt voor meer ontspanning van de kaakspieren en verminderd de kans op tandenknarsen. Een fysiotherapeut kan laten zien hoe de spieren het best gemasseerd kunnen worden. Tandenknarsen kun je ook sneller verhelpen door voor het slapen gaan een warm bad te nemen. Probeer met deze oefeningen te ervaren hoe de kaakspier zich ontspant en houd dit gevoel zo lang mogelijk vast. Je kunt bijvoorbeeld het puntje van je tong tussen je tanden plaatsen. Op die manier dwing je de kaakspieren in een ruststand. In de meest hevige gevallen kan een dokter spierontspanners voorschrijven waardoor spieren worden stilgelegd.
- Bewustwording. Door overdag meer bezig te zijn met het tandenknarsen, valt het je sneller op als je aan het knarsetanden bent. Omdat knarsetanden met name in de periodes van lichte slaap voorkomt, kun je jezelf zo trainen om wakker te worden zodra je begint met knarsen. Ook merk je het sneller op wanneer je overdag je gebit aan het klemmen bent.
- Medicijnen op recept van de huisarts. Steeds vaker worden medicijnen voorgeschreven door de huisarts die het knarsetanden kunnen behandelen. Het gaat hier om medicijnen die de kaakspieren enigszins verslappen, waardoor het tandenknarsen ‘s nachts niet langer optreedt. Het gebruik van medicijnen bij knarsetanden bevindt zich echter nog in een prille fase. In veel gevallen wordt de voorkeur gegeven aan een ander type behandeling.
- Minder cafeïne. Het nuttigen van cafeïne verhoogt de alertheid waardoor adrenaline vrijkomt. Deze energie wil zich verplaatsen en beweegt zich bij ‘tandenknarsers’ onder andere richting de kauwspieren. Door het minder innemen van cola, energiedrankjes, chocolade en koffie kan bruxisme makkelijker worden tegengegaan. Daarnaast blijkt dat roken, drugsgebruik en het drinken van alcohol de duur en ernst van het knarsen opwekken.
- Kauw zo min mogelijk. Probeer te voorkomen dat je onnodig kauwt op pennen of andere voorwerpen die niets te maken hebben met voeding. Laat de kaakspieren niet (zinloos) gewend raken aan kauwbewegingen. Maak jezelf hierop attent door bijvoorbeeld een sticker op je horloge te plakken. Iedere keer als je op je horloge kijkt stop je direct met onnodig kauwen. Probeer daarnaast zoveel mogelijk te voorkomen dat je voedsel tot je neemt waar je lang op moet kauwen zoals bijvoorbeeld biefstuk.
- Harde knarsplaat van de tandarts. Een harde knarsplaat is een plaatje van hard plastic dat ‘s nachts tussen de tanden wordt geplaatst. Een harde knarsplaat wordt soms (door de tandarts) als oplossing geboden voor tandenknarsen. De harde knarsplaat wordt op maat gemaakt. Helaas is het comfort echter zelden zo goed als dat van een zacht knarsbitje, zoals de mouthguard van Dentek of AE Dentals. Het harde materiaal wordt door veel mensen als onprettig ervaren gedurende de nacht. Ook is de prijs van een harde knarsplaat vrij hoog.
- Slaapabneu behandelen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer een kwart van de mensen met slaapabneu, tegelijkertijd last heeft van tandenknarsen. Het laten onderzoeken en behandelen van slaapabneu zou een mogelijkheid kunnen zijn tandenknarsen tegen te gaan.
- Gevolgschade behandelen door de tandarts. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter. Dit beperkt namelijk de schade aan het gebit. Indien er toch veel slijtage is opgetreden, dan zal de tandarts het gebit zo goed mogelijk herstellen. Meestal gebeurt dit met wit vulmateriaal en/of facings om de tanden weer een normaal uiterlijk te geven. Zo kunnen bijvoorbeeld de voortanden weer op normale lengte worden gemaakt. Het resultaat is vaak erg mooi. Indien de kaken niet goed op elkaar passen, dan kan een beugel helpen.
Tot slot
Het behandelen van bruxisme bestaat uit twee delen: het voorkomen van (schade door) het knarsen en het behandelen van de gevolgen van het knarsen. Bewustwording van het probleem is een belangrijke eerste stap. Men kan dan namelijk beter op gaan letten wanneer het probleem optreedt en het tegen proberen te gaan.
Wanneer men overdag veel met de kaken klemt, dan is het bijvoorbeeld heel handig om reminders te maken, die eraan helpen herinneren om niet te klemmen. Daarnaast kan hulp worden ingeschakeld van de tandarts en eventueel een fysiotherapeut of psycholoog.
Het aanschaffen van een knarsgebitje is ook aan te raden. Dit voorkomt het knarsen meestal niet, maar zorgt er wel voor dat het gebit niet slijt als gevolg van het knarsen. Een van de beste bitjes zijn de Sova Nightguard en het bitje van Dentek. Bekijk hier de test van beste 10 bitjes tegen bruxisme die je zelf op maat kunt maken.