Auteur: Huberta Boshaven – laatst bijgewerkt  22 mei 2023

Gezond tandvlees is roze van kleur en sluit strak tegen je tanden en kiezen aan. Door bepaalde oorzaken kan het tandvlees zich terugtrekken, gingiva recessie genaamd. 

Terugtrekkend tandvlees is een heel geleidelijk proces wat je misschien niet direct opvalt. Pas in een latere fase komen de tandhalzen bloot te liggen, waardoor je tanden gevoeliger worden. De blootliggende tandhalzen zijn bij gebrek aan de bescherming door het tandglazuur ook vatbaarder voor cariës (gaatjes).

In dit artikel gaan we kijken naar de symptomen, de oorzaken en natuurlijk wat je kunt doen om terugtrekkend tandvlees te voorkomen en verhelpen.

Symptomen van terugtrekkend tandvlees

Hoewel teruggetrokken tandvlees geleidelijk ontstaat, is het goed om dit in de gaten te houden. Hoe eerder je de tekenen ervan opmerkt, des te beter kun je de situatie onder controle houden. Tandvlees groeit namelijk niet terug op de plekken waar het zich terugtrekt.

• Het meest kenmerkende symptoom is dat je tanden langer lijken.

• Daarnaast kan tandvlees zich terugtrekken omdat het ontstoken is. De symptomen daarvan zijn een rode kleur, zwellingen en bloedend tandvlees na het tanden poetsen.

• Gevoelige tanden. Naarmate het tandvlees zich verder terugtrekt, worden de wortels van je tanden niet langer beschermd door tandglazuur. Blootliggende wortels kunnen extreem  gevoelig zijn voor koude, warme, zoete en zure dranken en voedingsmiddelen.

Zodra je deze symptomen opmerkt, is het goed dom een afspraak te maken met je tandarts. Deze zal tijdens de periodieke controle zelf ook terugtrekkend tandvlees bij jou opmerken. Waarschijnlijk nog voordat jij het zelf in de gaten hebt.

Oorzaken van terugtrekkend tandvlees

• Ontstoken tandvlees wordt doorgaans veroorzaakt door tandplak en dan met name de bacteriën daarin. Tandplak zit niet alleen op de oppervlakten van je tanden, maar blijft ook hangen op de grens tussen tanden en tandvlees. Niet verwijderde tandplak verhardt tot het poreuze tandsteen, waarin nog meer tandplak kan blijven hangen. Dit groeit uiteindelijk ook onder het tandvlees door en veroorzaakt ontstekingen die het tandvlees wegvreten.

• Te hard poetsen beschadigt het tandvlees waardoor het zich beetje bij beetje terugtrekt. Dat kan zijn door teveel kracht te zetten bij het tanden poetsen of door een tandenborstel met te harde borstelharen. De combinatie van die twee is uiteraard helemaal desastreus.

• Ongezonde voeding en andere ongezonde gewoonten als roken en teveel alcohol tasten de gezondheid van het tandvlees ernstig aan. Daardoor sluit het niet meer strak aan op de tanden en trekt het zich terug.

• Tot slot kunnen bepaalde ziekten, genetische aanleg en hormonale veranderingen een rol spelen, alsmede tandenknarsen of een slecht uitgelijnde beet.

Terugtrekkend tandvlees voorkomen

De oorzaken van teruggetrokken tandvlees zijn dus heel divers. Grotendeels kun je er wel invloed op uitoefenen:

1. Een goede dagelijkse mondhygiëne

Poets je tanden twee keer per dag gedurende 2 minuten, maar daarmee ben je nog niet klaar.

Niet alle tandpasta respecteert het natuurlijke evenwicht van de mondflora, die ook belangrijk is voor gezond tandvlees. Sommige bevatten agressieve en verzurende ingrediënten.

Beter poets je je tanden met de mondvriendelijke tandpasta RyttPro Toothpaste Magic Mint. Deze bevat de  krachtige formule OZ-3X, een combinatie van cetylpyridinium chloride (CPC), zink en gestabiliseerde chloordioxide. Samen bestrijden die de schadelijke bacteriën effectief zonder de mondflora te verstoren.

Ook flossen, rageren en je mond spoelen behoort tot de dagelijkse mondhygiëne. Daarnaast is het om teruggetrokken tandvlees te voorkomen ook heel belangrijk hoe je poetst. Om de tandplak te verwijderen van de grens tussen tanden en tandvlees moet je je tandenborstel in een hoek van 45 graden op je gebit zetten. En dan mag je niet te veel kracht erop zetten en geen harde tandenborstel gebruiken.

Vraag desnoods een poetsinstructie aan je tandarts of mondhygiënist.

2. Regelmatig tandsteen (laten) verwijderen

Het advies is om twee keer per jaar een gebitsreiniging uit te laten voeren. Hierbij verwijdert de tandarts of mondhygiënist het in de loop der tijd opgebouwde tandsteen van je gebit. Zichtbaar (supra-gingivaal) tandsteen kun je eventueel zelf verwijderen met de juiste middelen. Lees hier meer over het zelf verwijderen van tandsteen.

3. Regelmatige controle bij de tandarts

Zelfs als je zelf het zichtbare tandsteen kunt verwijderen helpt de periodieke controle om terugtrekkend tandvlees tijdig op te merken, zodat het niet steeds verder gaat.

4. Leefstijl gerelateerde maatregelen

Zorg voor een gezond voedingspatroon en stop zonodig met roken en overmatig alcohol gebruik. Vraag hierbij hulp aan je huisarts als je er zelf niet uitkomt.

Met deze stappen kun je terugtrokken tandvlees zoveel mogelijk voorkomen. Dat beperkt de kans dat je een tandvleesbehandeling nodig zult hebben.

Behandelingen voor teruggetrokken tandvlees

Welke behandeling je nodig hebt hangt af van de mate waarin het tandvlees zich heeft teruggetrokken. In de eerste fase zal een gebitsreiniging voldoende zijn, waarna je met de bovenstaande tips herhaling kunt voorkomen.

Blootliggende tandhalzen worden ook wel simpelweg gevuld, waarmee de tand als het ware verlengd wordt. Hiermee is de wortel beschermd, wat de gevoeligheid van de tand en het risico van cariës op deze plek verhelpt.

Ook worden er in ernstige gevallen van teruggetrokken tandvlees chirurgische ingrepen uitgevoerd, zoals een flap-operatie of een herstellende tandvleestransplantatie.

Hoe dan ook geldt dat je terugtrekkend tandvlees beter kunt vermijden. Is er toch sprake van, wacht dan niet met naar de tandarts gaan. Die kan de eerste tekenen aanpakken en je adviseren over de juiste mondhygiëne en poetstechniek. Zo kun je erger voorkomen.

Bronnen

National Library of Medicine: Dental plaque-induced gingival conditions

National Library of Medicine: Non-plaque-induced gingival diseases